Rozwód to trudny i emocjonalny proces, który często wiąże się z koniecznością podziału majątku małżeńskiego. Podział ten jest regulowany przez przepisy prawa, a jego szczegóły mogą się różnić w zależności od obowiązujących w danym kraju regulacji. W Polsce podział majątku przy rozwodzie opiera się na kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. W niniejszym artykule omówimy najważniejsze aspekty związane z podziałem majątku małżeńskiego w przypadku rozwodu.
Wspólność majątkowa a rozdzielność majątkowa
W Polsce, z chwilą zawarcia małżeństwa, powstaje między małżonkami wspólność majątkowa (tzw. wspólność ustawowa). Oznacza to, że wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa wchodzą w skład majątku wspólnego. Do majątku wspólnego należą m.in. wynagrodzenia za pracę, dochody z działalności zarobkowej, dochody z majątku wspólnego, środki zgromadzone na rachunkach emerytalnych oraz składki na subkoncie ubezpieczeń społecznych.
Rozdzielność majątkowa jest natomiast ustrojem małżeńskim, w którym każdy z małżonków zachowuje odrębność majątkową. Oznacza to, że każdy z małżonków posiada własny majątek i jest za niego odpowiedzialny. Rozdzielność majątkową można ustanowić przed zawarciem małżeństwa (w formie intercyzy) lub w trakcie trwania małżeństwa (na mocy umowy między małżonkami).
Podział majątku wspólnego
Podział majątku wspólnego może nastąpić na dwa sposoby: umownie lub sądownie.
Umowny podział majątku
Umowny podział majątku jest możliwy, gdy małżonkowie są w stanie porozumieć się co do sposobu podziału wspólnego majątku. W takim przypadku mogą oni zawrzeć umowę, w której określą, które przedmioty majątkowe przypadną każdemu z nich. Umowa taka musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego, jeśli obejmuje nieruchomości.
Sądowy podział majątku
Jeśli małżonkowie nie są w stanie dojść do porozumienia, konieczne jest przeprowadzenie podziału majątku przez sąd. Sąd dokonuje podziału majątku wspólnego na wniosek jednego z małżonków. Podział sądowy może obejmować zarówno majątek ruchomy (np. samochody, meble), jak i nieruchomy (np. domy, mieszkania).
Przy podziale majątku sąd bierze pod uwagę wartość rynkową poszczególnych składników majątku oraz dąży do sprawiedliwego podziału, który zazwyczaj oznacza podział po połowie. Sąd może jednak odstąpić od tego i przyznać większą część majątku jednemu z małżonków, jeśli uzna to za uzasadnione (np. z powodu opieki nad dziećmi).
Majątek osobisty
Do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa oraz te, które zostały nabyte w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny. Majątek osobisty obejmuje również prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej, przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa niezbywalne, przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub rozstroju zdrowia oraz wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub działalność zarobkową jednego z małżonków.
Podział majątku a zobowiązania
Podział majątku przy rozwodzie obejmuje również zobowiązania małżonków. Długi zaciągnięte przez jednego z małżonków na potrzeby rodziny są traktowane jako wspólne i podlegają podziałowi. Z kolei długi zaciągnięte na cele osobiste jednego z małżonków obciążają tylko tego małżonka, który je zaciągnął.
Podsumowanie
Podział majątku przy rozwodzie jest skomplikowanym procesem, który wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak rodzaj majątku, sposób jego nabycia oraz zobowiązania małżonków. Warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie rodzinnym, aby zapewnić sprawiedliwy i zgodny z prawem podział majątku. Niezależnie od formy podziału, najważniejsze jest osiągnięcie porozumienia, które umożliwi małżonkom rozpoczęcie nowego etapu życia z jasnym i przejrzystym podziałem majątku.