Decyzja o zakończeniu małżeństwa jest niezwykle trudna i nie powinna być podejmowana pochopnie. Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto zastanowić się, czy małżeństwo nie ma już szans na uratowanie, czy jednak istnieje nadzieja na odbudowanie relacji w przyszłości.
Rozwód może zostać orzeczony przez sąd, jeśli nastąpił pełny i trwały rozkład pożycia między małżonkami. W przypadku pełnego rozkładu pożycia, każdy z małżonków ma prawo wnioskować o separację. Główna różnica między rozwodem a separacją polega na tym, że po rozwodzie można ponownie zawrzeć małżeństwo, natomiast separacja nie daje takiej możliwości. Do uzyskania separacji wystarczy stwierdzenie pełnego rozkładu pożycia, podczas gdy rozwód wymaga dowodu, że rozkład ten jest również trwały. Warto pamiętać, że separację można cofnąć, podczas gdy rozwód niesie za sobą bardziej trwałe konsekwencje prawne.
Skutki prawne separacji orzeczonej przez sąd
• Ustrój wspólności majątkowej przestaje obowiązywać, a między małżonkami będącymi w separacji wprowadza się rozdzielność majątkową.
• Małżonkowie tracą prawo do dziedziczenia ustawowego, co oznacza, że nie dziedziczą po sobie, jeśli nie sporządzono testamentu.
• Orzeczenie separacji znosi domniemanie ojcostwa – jeśli dziecko urodzi się po 300 dniach od momentu orzeczenia separacji, nie przyjmuje się, że ojcem dziecka jest mąż matki.
• Sąd powinien określić sposób korzystania przez małżonków ze wspólnego mieszkania, jeśli nadal razem z niego korzystają. Zazwyczaj separacja nie wymaga podziału mieszkania ani wyprowadzki jednego z małżonków. Jednak w przypadku, gdy jeden z małżonków wykazuje naganne zachowanie, takie jak pijaństwo czy przemoc, sąd może zdecydować o jego eksmisji, gdy dalsze wspólne zamieszkiwanie staje się niemożliwe.
• Małżonkowie mogą podzielić majątek – sąd rozpatrzy wniosek o podział majątku, pod warunkiem że nie opóźni to nadmiernie postępowania w sprawie ustanowienia separacji.
• W przypadku orzeczenia separacji, sąd powinien również zdecydować o kwestiach związanych z władzą rodzicielską, ewentualnymi alimentami na rzecz dzieci oraz ustaleniem kontaktów między rodzicami a dziećmi.
Kiedy sąd orzeknie separację?
Sąd orzeka separację, gdy między małżonkami doszło do zupełnego rozkładu pożycia. W przeciwieństwie do rozwodu, nie musi on być trwały! Rozkład pożycia obejmuje trzy sfery:
• rozpad emocjonalny,
• fizyczny,
• gospodarczy.
Podobnie jak przy rozwodzie, sąd nie orzeknie separacji, jeśli mogłaby ona zaszkodzić dobru wspólnych małoletnich dzieci lub gdyby jej orzeczenie było sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Podsumowując:
Separacja jest rozwiązaniem przejściowym i mniej ostatecznym niż rozwód. Często okres rozłąki umożliwia spojrzenie na konflikty z nowej perspektywy, z większym dystansem i obiektywizmem. To może otworzyć drogę do osiągnięcia porozumienia i rozwiązania problemów.